Jeśli kiedykolwiek trafisz do greckiej Artemidy podczas Wielkanocy, przygotuj się na coś więcej niż świąteczny wyjazd. Tu nie chodzi tylko o tradycję, kolorowe jajka czy wolne - wakacyjne dni. W Grecji Wielkanoc to serce duchowego życia, a w będąc w Artemidzie, nadmorskim miasteczku niedaleko Aten, poczujesz to na własnej skórze.

W Grecji Wielkanoc to nie tylko niedziela wielkanocna. To cały Wielki Tydzień pełen ciszy, skupienia, modlitwy i rytuałów, które wprowadzają cię w zupełnie inny świat. Dni mijają w spokojnym rytmie, a napięcie rośnie z każdym kolejnym wieczorem.

Wielki Piątek 

W Wielki Piątek miasto wyraźnie zwalnia. Sklepy przygasają, kawiarnie milkną, nawet morze wydaje się spokojniejsze. Wieczorem mieszkańcy gromadzą się w kościołach przy Epitafios, symbolicznie przystrojonym grobie Chrystusa, udekorowanym kwiatami i świecami.

Z kościoła wyrusza procesja. Świece, śpiew, kadzidła i powaga tej chwili sprawiają, że nawet jeśli jesteś tam jako obserwator - czujesz się częścią czegoś większego. Ludzie idą powoli przez ulice miasteczka, zatrzymując się i modląc. To doświadczenie, które trudno porównać z czymkolwiek innym.

Anastasi, noc, która zatrzymuje czas

Ale to, co najpiękniejsze, wydarza się w Wielką Sobotę, tuż przed północą.

Anastasi, czyli ogłoszenie Zmartwychwstania, odbywa się w każdym kościele Artemidy. Nieważne, który wybierzesz, wystarczy po prostu wyjść z domu i przejść się pod świątynię. Już od godziny 23:00 wokół kościołów zaczynają gromadzić się ludzie. Całe rodziny, od dziadków po małe dzieci, stoją z lambadami, czyli kolorowymi, ozdobionymi świecami, przygotowanymi specjalnie na tę noc.

Atmosfera jest pełna wzruszenia. Dzieci rozmawiają szeptem, dorośli zerkają na zegarki.

I wtedy, tuż przed północą - światło w kościele gaśnie.

Ksiądz wychodzi na zewnątrz, niosąc Święty Ogień, płomień, który przyleciał aż z Jerozolimy, z Grobu Pańskiego. To od niego zapalana jest pierwsza świeca.

Ten ogień to dla Greków symbol życia, nadziei i zwycięstwa nad śmiercią - przechodzi z rąk do rąk.
Świeca od świecy.
Matka do dziecka.
Sąsiad do sąsiada.
Obcy do obcego.

W mgnieniu oka całe zgromadzenie rozświetla się ciepłym światłem.

Przy dobrej pogodzie cała liturgia często odbywa się na zewnątrz, pod otwartym niebem, przy specjalnym ołtarzu. W tle morze, cisza nocy, a wokół setki świec i kadzidła.

I nagle, dokładnie o północy, ksiądz z mocą wypowiada słowa, które niosą się przez całe miasteczko:
„Christos Anesti!” - Chrystus Zmartwychwstał!
Tłum odpowiada jednym głosem:
„Alithos Anesti!” - Zaprawdę Zmartwychwstał!

Biją dzwony. Długo i potężnie. Bardzo głośno. Niebo rozświetlają fajerwerki i petardy. Ludzie się obejmują, składają sobie życzenia, uśmiechają się z radością.
Post się skończył. Czas świętować.

Świętowanie, radość przy stole

Po liturgii większość mieszkańców rusza do domów lub do lokalnych tawern. Ale uwaga, rezerwacja jest raczej obowiązkowa, bo tej nocy wszyscy świętują razem.

W tawernach serwowana jest tradycyjna magiritsa, zupa z jagnięciny i podrobów, którą Grecy jedzą tylko raz w roku - właśnie w tę noc. Do tego czerwone jajka, symbol życia i zwycięstwa. Ludzie stukają się nimi na szczęście i siłę.

Słychać śmiech, rozmowy, toasty. Często tańce. Rodziny i przyjaciele świętują Zmartwychwstanie z radością i bliskością, jaką trudno znaleźć gdziekolwiek indziej.

Magia, którą poczujesz całym sobą

Wielkanoc w Grecji to nie spektakl dla turystów. To prawdziwe, głębokie przeżycie, które dotyka każdego, niezależnie od języka czy przekonań.

Nie musisz rozumieć słów.
Nie musisz znać rytuałów.
Wystarczy, że tam będziesz i zobaczysz światło, poczujesz zapachy, usłyszysz dzwony i tę magię.

To chwila, która zostaje z Tobą.

Jeśli chcesz poczuć, czym naprawdę może być Wielkanoc, przyjedź do Grecji. Przyjedź do Artemidy.
Stań z lambadą w dłoni pod greckim niebem.
Usłysz „Christos Anesti” i pozwól sobie na wzruszenie.

Christos Anesti - Chrystus Zmartwychwstał!

powiązany artykuł

Niecodzienna Wielkanoc: grecki Wielki Piątek oczami przybysza w Artemidzie