Αν έχεις έρθει στην Αρτέμιδα για βουτιές και ήλιο, μπορεί να μην γνωρίζεις πως δίπλα στην παραλία Λούτσας υπάρχει ένας αρχαίος ναός, αφιερωμένος στην Άρτεμη - τη θεά του κυνηγιού και της φύσης. Κι όμως, ακριβώς εκεί, σε ένα σημείο που σήμερα περνούν καθημερινά λουόμενοι και περιπατητές, βρίσκεται ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της ανατολικής Αττικής.

Ο ναός της Ταυροπόλου Αρτέμιδος ανακαλύφθηκε πρώτη φορά το 1925, αλλά χρειάστηκαν σχεδόν 30 χρόνια μέχρι να ξεκινήσουν πιο οργανωμένες ανασκαφές από την Αρχαιολογική Εταιρεία (1956–1957). Αυτό που ήρθε στο φως ήταν ένας δωρικός ναός του 5ου αι. π.Χ., από τον οποίο σήμερα σώζεται κυρίως το θεμέλιο, φτιαγμένο από πουρόλιθο.

Το κτίσμα είχε ιδιαίτερη μορφή: δύο είσοδοι (πρόπυλα), μία ανατολικά και μία δυτικά, και δύο βασικά διαμερίσματα. Το ανατολικό ήταν μεγαλύτερο, ενώ το δυτικό μικρότερο και έχει ερμηνευθεί ως άδυτο, δηλαδή ένας πιο "κρυφός" χώρος, πιθανότατα ιερός ή τελετουργικός. Ο χώρος γύρω από τον ναό έχει αποκαλύψει επίσης ίχνη χαλικοστρωμένου δρόμου και βαθμίδες, δείχνοντας ότι υπήρχε οργανωμένος περίβολος και είσοδος.

Η παράδοση λέει ότι το ιερό ιδρύθηκε από τον Ορέστη, που επέστρεψε από την Ταυρίδα μαζί με την αδελφή του Ιφιγένεια και το ξύλινο άγαλμα (ξόανο) της θεάς. Αυτή την ιστορία μας τη διηγείται ο Ευριπίδης στην τραγωδία Ιφιγένεια εν Ταύροις. Εκείνη την εποχή, η Άρτεμη λατρευόταν με τελετές καθαρμού, αφιερώματα, πομπές και δρώμενα με συμβολικό - και πολλές φορές μυστηριακό - χαρακτήρα.

Η ανασκαφή αποκάλυψε ακόμα έναν μικρότερο ναό, περίπου 200 μέτρα νοτιότερα. Εκεί βρέθηκαν πολλά αφιερώματα, από πήλινα ειδώλια μέχρι μικροαντικείμενα, που χρονολογούνται από τη γεωμετρική μέχρι και την κλασική εποχή. Όλα αυτά εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας, που βρίσκεται πολύ κοντά και αξίζει επίσης μια επίσκεψη.

σχετικο αρθρο

Τι αξίζει να δεις στα Σπάτα και την Αρτέμιδα: Αρχαιολογία, φύση και τοπική ιστορία

Το Ιερό της Ταυροπόλου Αρτέμιδος ήταν για αιώνες το κέντρο λατρείας της θεάς σε όλη την περιοχή. Οι κάτοικοι της αρχαίας πόλης των Αλών Αραφηνίδων μαζεύονταν εδώ για γιορτές, προσφορές και τελετουργίες, πολλές από τις οποίες έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους και στις φιλολογικές πηγές.

Σήμερα, ο αρχαιολογικός χώρος είναι ήσυχος και περιφραγμένος. Δεν υπάρχει επίσημη είσοδος, αλλά μπορείς να δεις τα ερείπια καθαρά μέσα από την περίφραξη. Ίσως να περνά απαρατήρητος, όμως αξίζει να ξέρουμε τι κρύβεται πίσω από τέτοια μέρη - γιατί είναι κομμάτια της ιστορίας μας και δίνουν βάθος και νόημα στον τόπο που ζούμε ή επισκεπτόμαστε. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα βρεθείς στην Αρτέμιδα, αφιέρωσε λίγα λεπτά για να ανακαλύψεις αυτή τη μικρή γωνιά του παρελθόντος.

σχετικο αρθρο

Μικρό Ιερό Παραλίας στην Αρτέμιδα - Ένα ήσυχο αρχαιολογικό σημείο δίπλα στο κύμα