Αν βρέθηκες στην Αρτέμιδα για μια βουτιά και σου αρέσει να ανακαλύπτεις όμορφες εκκλησίες με χαρακτήρα, τότε το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα δίπλα στη θάλασσα σίγουρα θα σου έχει τραβήξει την προσοχή.

Ίσως το πρόσεξες περνώντας από την παραλία ή απλώς σε τράβηξε η ηρεμία που αποπνέει. Είναι μικρό, λιτό και παραδοσιακό - κι όμως έχει κάτι το ξεχωριστό. Αξίζει να πλησιάσεις, έστω και για λίγο.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος και Αγίου Παντελεήμονος στην Αρτέμιδα Αττικής αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα σημεία της περιοχής. Χτισμένος σχεδόν πάνω στην παραλία, σε ένα ήσυχο και προσιτό σημείο στο βόρειο άκρο της πόλης, προσφέρει όχι μόνο θρησκευτικές υπηρεσίες στους κατοίκους αλλά και μια ξεχωριστή εμπειρία για τον επισκέπτη.

Ο ναός ανήκει διοικητικά στην Ενορία της Υπαπαντής του Κυρίου στην Αρτέμιδα, υπό την ποιμαντική ευθύνη του πρωτοπρεσβύτερου Νικολάου Κυπραίου, και υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής. Λειτουργεί ως εξωκκλήσι της ενορίας και είναι αφιερωμένος σε δύο μεγάλους Αγίους της Ορθοδοξίας: τον Άγιο Σπυρίδωνα (μνήμη 12 Δεκεμβρίου) και τον Άγιο Παντελεήμονα (μνήμη 27 Ιουλίου).

Αρχιτεκτονική ταυτότητα και ιστορική αναφορά

Ο ναός χρονολογείται από τη μεταβυζαντινή περίοδο. Είναι μια μικρή, μονόκλιτη βασιλική με ξύλινη στέγη και δίριχτη κεραμοσκεπή, με εξωτερικές διαστάσεις 5,90 x 10,60 μέτρα (χωρίς την κόγχη του Ιερού). Η αρχιτεκτονική του είναι απλή αλλά παραδοσιακή, τυπική για ναούς της νοτιοανατολικής Αττικής, και θυμίζει κατά κάποιο τρόπο τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Πόρτο Ράφτη.

Στο εσωτερικό δεσπόζει το λιτό και σχετικά ψηλό κτιστό τέμπλο, το οποίο διαθέτει δύο θύρες προς το Ιερό Βήμα. Η ξύλινη οροφή κατασκευάστηκε εξ αρχής κατά την τελευταία μεγάλη ανακαίνιση. Οι τοιχογραφίες είναι σύγχρονες, καλοσχεδιασμένες και σέβονται το πνεύμα της ορθόδοξης εικονογραφικής παράδοσης. Το φυσικό φως εισέρχεται από μικρά παράθυρα στις πλευρές του ναού, δημιουργώντας έναν φωτεινό και φιλόξενο χώρο.

Η πλήρης ανακαίνιση του ναού πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1989 με μέριμνα της Ενορίας της Υπαπαντής, τη συνεργασία του Δήμου Αρτέμιδας και τη συνδρομή ευλαβών κατοίκων. Κατά την ανακαίνιση προστέθηκε υπόστεγο στη δυτική είσοδο, τοποθετήθηκε νέο καμπαναριό με μεταλλική καμπάνα και διαμορφώθηκε ο εξωτερικός χώρος. Πινακίδα στον ναό αναφέρει ρητά την ημερομηνία της ανακαίνισης.

Πνευματικός ρόλος και καθημερινή λειτουργία

Ο Άγιος Σπυρίδωνας δεν είναι απλώς ένα αξιοθέατο, αλλά αποτελεί ενεργό λατρευτικό χώρο. Τελούνται τακτικά ακολουθίες, κυρίως κατά τις μεγάλες πανηγύρεις αλλά και σε καθημερινή βάση, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο πρόγραμμα που καθορίζεται από τον εφημέριο της ενορίας, πρωτοπρεσβύτερο Νικόλαο Κυπραίο. Το πρόγραμμα αναρτάται κάθε εβδομάδα σε ειδική πινακίδα δίπλα από την είσοδο του ναού και περιλαμβάνει ώρες λειτουργιών, εξομολογήσεις και άλλες δραστηριότητες.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην καθοδήγηση των πιστών και στο Μυστήριο της Εξομολόγησης, το οποίο τελείται με προσωπική συνεννόηση με τον ιερέα.

Πανηγύρεις και συμμετοχή της κοινότητας

Ο ναός πανηγυρίζει δύο φορές τον χρόνο:

• 12 Δεκεμβρίου, μνήμη του Αγίου Σπυρίδωνα

• 27 Ιουλίου, μνήμη του Αγίου Παντελεήμονα

Και στις δύο περιπτώσεις τελείται πανηγυρικός εσπερινός την παραμονή και Θεία Λειτουργία ανήμερα. Οι εορτασμοί προσελκύουν πλήθος πιστών, ιδιαίτερα τον Ιούλιο, όταν η Αρτέμιδα φιλοξενεί πολλούς θερινούς επισκέπτες. 

Πρακτικές πληροφορίες

• Ενορία: Υπαπαντής του Κυρίου - Αρτέμιδα

• Τηλέφωνο Ναού: 22940 85000

• Κινητό Εφημερίου: 693 2032825

• Facebook: Ιερός Ναός Υπαπαντής του Κυρίου – Αρτέμιδα

Είτε λοιπόν ήρθες για μπάνιο είτε απλώς περπατάς στην παραλία, αξίζει να κάνεις μια στάση στο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα. Δεν χρειάζεται να είσαι βαθιά θρησκευόμενος για να το εκτιμήσεις - το τοπίο, η απλότητα και η γαλήνη του χώρου μιλούν από μόνα τους. Είναι ένα μικρό κομμάτι της Αρτέμιδας που σου επιτρέπει να τη δεις αλλιώς - πιο αληθινά, πιο ήσυχα, πιο κοντά στους ανθρώπους της.

σχετικό άρθρο

Άγιος Ιωάννης Αρτέμιδα - εκκλησάκι με θέα για τέλειο γάμο ή βάπτιση στην Αττική